دیتاشیت قطعات
تا همین دو دهه قبل برگه مشخصات قطعات الکترونیکی یا همان دیتاشیت ها به راحتی در دسترس نبودند و تنها منابع موجود کتابهایی بودند که کمپانی های سازنده قطعات نیمه هادی ارائه میدادند ولی با به روی کار آمدن اینترنت، کمپانی های تولیدکننده قطعات الکترونیک دیتاشیت قطعات تولیدی خود را روی وب سایت هایشان قرار دادند.
بخش های مهم دیتاشیت
۱.عنوان دیتاشیت (title)
۲.قابلیت های قطعه (features)
۳.کاربردهای قطعه (application)
۴.شرح کل قطعه (Description)
۵.بسته بندی های موجود (available package)
۶.جدول مشخصات قطعه
۷.اندازه و مشخصات مکانیک
۸.مدارات نمونه
۹.توضیحات کامل
آموزش خواندن دیتاشیت قطعات (datasheet)
برای کسب اطلاعات کلی از یک قطعه الکترونیکی کافیست شما نهایتا دو صفحه اول دیتاشیت قطعه را مطالعه فرمایید، چکیده ای از کل مطالب موجود در دیتاشیت در این دو صفحه درج شده است. صفحه اول معمولا خلاصه ای از کارکرد و قابلیت های قطعه بطور خلاصه است. شما میتونید با خواندن این صفحه به سرعت توضیحاتی راجب کاربرد قطعه، خصوصیات پایه ( خصوصیات پایه یا basic specifications به معنی مجموعه اعدادی است که مشخص میکنند قطعه به چه چیزی نیاز دارد و چه عملیات هایی را انجام میدهد.)، بلوک نمودار عملکردی (بلوک نموادر عملکردی یا Functional block diagram کارکردهای داخلی قطعه را نمایش میدهد) بخوانید.
با خواندن این صفحه متوجه خواهید شد که آیا این قطعه به درد پروژه شما میخورد یا خیر و همچنین اطلاعات ضروری در مورد قطعه را بدست می آورید.
محل تعیین پین ها (پایه ها):
این قسمت که در دیتاشیت قطعات چند پایه مثل آی سی ها وجود دارد، پینهای قطعه، عملکرد آنها و مکان قرارگیری فیزیکی آنها بر روی قطعه را برای بستههای مختلفی که قطعه ممکن است در آن در دسترس باشد، فهرست میکند. به علامتهای ویژه روی قطعه برای تعیین محل قرارگیری پین ۱ توجه کنید (این مهم است زمانی که شما آن قطعه را در مدار وصل میکنید.)، و نحوه شماره گذاری پین ها (قسمت های زیر در خلاف جهت عقربه های ساعت شماره گذاری شده اند). برخی از کلمات اختصاری را در اینجا پیدا خواهید کرد: VCC ولتاژ تغذیه است (معمولاً ۵ ولت یا ۳.۳ ولت)، CLK ساعت است، CLR واضح است، OE فعال کردن خروجی است و غیره.
جداول دقیق مشخصات الکتریکی
در همه ی قطعات الکترونیکی مقادیری هستند که در واقع حداکثر مقادیر مجاز قطعه هستند، و به آنها مقادیر بیشینه مطلق گفته میشود. جدول مشخصات الکتریکی هر قطعه، مقادیر بیشینه را که یک قطعه می تواند بدون آسیب دیدن تحمل کند، نشان میدهد. در واقع شما هرگز نباید مقادیر را از حد تعیین شده بالاتر ببرید. در صورت بالاتر رفتن از این مقادیر احتمالا قطعه به درستی کار نخواهد کرد و یا مدارات محافظ آن فعال خواهد شد، و یا ممکن است قطعه بطور کامل آسیب خواهد ببیند.
نمودارها و مشخصات قطعه
قطعات آنالوگ وحسگر ها معمولا نمودارهایی برای رابطه ی ورودی و خروجی، تاثیر دما و مصرف توان، محدوده ولتاژ و جریان برای عملکردهای مختلف، اطلاعات زمان بندی، آدرس باس و سایر اطلاعات مفید ارائه میکنند.
برخی از قطعات دارای یک یا چند نمودار هستند که عملکرد قطعه را در مقابل معیارهای مختلف نشان میدهد (ولتاژ منبع تغذیه، دما، و غیره). مراقب “مناطق امن” باشید که در آن عملکرد قابل اطمینان تضمین شده است:
جداول حقیقت
جداول حقیقت نشان می دهد که چگونه تغییر ورودی ها به یک قطعه بر خروجی آن تأثیر می گذارد. هر خط دارای تمام ورودیهای قطعه بر روی حالتهای خاص و خروجی حاصل از قطعه است. “” H به این معنی است که ورودی یک مقدار زیاد منطقی است معمولا (VCC)، “” L به معنای کم منطقی است معمولا (GND)، “” X به این معنی است که تراشه اهمیتی نمیدهد ورودی چیست (میتواند H یا L باشد)، و فلش به این معنی است که بسته به جهت فلش باید وضعیت آن پین را از L به H یا H به L تغییر دهید. به این “clocking” یک ورودی می گویند و بسیاری از تراشه ها برای عملکرد صحیح به آن متکی هستند.
شماتیک مدارها
برخی از دیتاشیت ها دارای شماتیک های مثالی از مدارات مختلف میباشند. این شماتیک ها اغلب بلوک های سازنده و مفیدی هستند و بهتر است آنها را بررسی کنید.
ملاحظات نصب و نگهداری قطعات
برخی از قطعات نسبت به نحوه نصب آنها در مدار حساس هستند و دیتاشیت ملاحظات نصب آنها را ارائه می دهد. اینها می توانند از تکنیک های کاهش نویز گرفته تا رسیدگی به مسائل حرارتی تا ملاحظات نصب مکانیکی متغیر باشند.
همه این توصیه ها بسیار مفید است، و اگر از همان ابتدا دنبال شود، به بیدردسرترین مدارها منجر میشود. به همین ترتیب، اگر از این توصیه پیروی نکنید، مدار شما ممکن است بعداً دچار مشکلاتی شود که تشخیص آن سختتر و رفع آن سختتر میشود.
در انتهای بسیاری از دیتاشیت ها اطلاعات بسته بندی وجود دارد که ابعاد دقیق بسته هایی را که یک قطعه در آنها موجود است ارائه می دهد.
در نهایت، از این نکته غافل نشوید که دیتاشیت ها مانند هر چیز دیگری در معرض خطا هستند، و هر یک از این خطاها میتواند ناامیدکننده باشد. برای کاهش این احتمال، مطمئن شوید که آخرین نسخه دیتاشیت را دارید.
بهترین سایت ها برای دانلود دیتاشیت:
http://www.Mouser.com
http://www.Jotrin.com
http://www.Datasheet4u.com
http://www.Datasheetspdf.com
http://www.Alltransistors.com
http://www.datasheetcatalog.com
http://www.datasheetlocator.com
http://www.datasheetarchive.com
از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید متشکریم، در صورتی که از خواندن مقاله آموزش خواندن دیتاشیت قطعات لذت بردید به شما پیشنهاد میکنیم در صورت تمایل مقالات زیر را نیز مطالعه کنید:
برنامه های الکترونیک و قطعه شناسی (نسخه اندروید)
همچنین شما میتوانید ما را در اینستاگرام و آپارات دنبال کنید.
نویسنده مقاله : مهندس بهزاد واعظ
استاد دروس الکترونیک
آموزشگاه چیستا رباتیک صدرا