رباتیک علم مطالعه، طراحی و ساخت ربات ها است. رباتیک شاخه ی مجزایی از علم نیست بلکه مجموعه ای از علوم مهندسی و علوم پایه است. علوم تشکیل دهنده رباتیک شامل مهندسی کامپیوتر، مهندسی الکترونیک، مهندسی مکانیک و زیست شناسی می باشد.
ربات ها در ابتدا برای انجام کارهای یکنواخت (مانند ساخت اتومبیل در خط مونتاژ) ساخته شدند، اما از آن زمان به بعد بسیار فراتر از کاربردهای اولیه خود برای انجام کارهایی مانند اطفاء حریق، تمیز کردن خانه ها و کمک به جراحی های فوق العاده پیچیده گسترش یافته اند . هر ربات دارای سطح متفاوتی از استقلال است، از ربات های کنترل شده توسط انسان که وظایفی را انجام می دهند که یک انسان کنترل کامل روی آنها دارد تا ربات های کاملاً مستقل که وظایف را بدون هیچ گونه تأثیر خارجی انجام می دهند.
امروزه ربات ها به عنوان جانشین آینده انسان ها برای انجام کارهای سخت و تکراری مد نظر قرار میگیرند و در ساخت بسیاری از آنها از رفتار حیوانات الهام گرفته میشود. حیوانات مانند انسان دارای شعور نیستند و کارها را صرفا بر اساس غریزه انجام میدهند. ربات ها نیز از این جهت، بسیار شبیه آنها میباشد و دقیقا بر اساس برنامه ای عمل میکنند که از قبل به آنها داده شده است.
در این میان ربات هایی که بتوانند حرکات انسان ها را به عنوان کاملترین مخلوق تقلید کنند(ربات های انسان نما) بیشتر مورد توجه دانشمندان علم رباتیک هستند و سعی بر این است که از این گروه از ربات ها در انجام کارهای خطرناک مانند تعمیر ایستگاه های فضایی استفاده شود.
بنابر دلایل گفته شده هر روز شاهد رقابت های مختلفی در زمینه رباتیک در سراسر دنیا میباشیم و بدون شک ربات های آینده از میان ربات های ساخته شده توسط دانش آموزان و دانشجویان شرکت کننده در این مسابقات پدید خواهد آمد.
علوم تشکیل دهنده رباتیک
رباتیک یک علم پایه نیست بلکه از سایر علوم تغذیه میکند. در این قسمت به برخی از علوم پایه که در رباتیک کاربرد دارند، اشاره می کنیم.
مهندسی کامپیوتر
هدف از به کارگیری علم کامپیوتر در رباتیک، استفاده از ان به عنوان مغز متفکر ربات است. طراحی و برنامه نویسی میکروکنترلر مناسب برای یک ربات مهم ترین دلیل استفاده از این علم در ساخت ربات است. در واقع همه تصمیم گیری های ربات توسط یک پردازنده ( که معمولا یک میکروکنترلر است) انجام میشود.
مهندسی الکترونیک
الکترونیک علم مطالعه و بررسی عملکرد نیمه هادی ها است. قطعات و عناصر الکترونیکی به کار رفته در یک ربات در حکم سیستم عصبی آن هستند که اطلاعات مورد نیاز را از محیط پیرامون ربات دریافت می کنند و به پردازنده ی آن انتقال می دهند تا پردازنده برای عملکرد ربات تصمیمات مناسبی بگیرد. سپس تصمیمات گرفته شده برای اجرا شدن به بقیه قسمت های ربات های ربات مثل درایور L298، بازر، LCD، .. منتقل می شود، تا آن تصمیم اجرایی شود. طراحی مدارهای یک ربات نیز بر عهده ی علم الکترونیک است.
مهندسی مکانیک
طراحی و ساخت کلیه اجزای یک ربات از جمله شاسی بازوها، محاسبات، مربوط به چرخ دنده ها، گشتاور و… مربوط به علم مکانیک است. در واقع مکانیک وظیفه استخوان بندی، طراحی و ساخت اعضای بدن یک ربات را بر عهده دارد. به علاوه طراحی و پیاده سازی مکانیزم های مناسب برای عملکرد بهینه ربات نیز بر عهده علم مکانیک است.
زیست شناسی
شاید تصور دخیل بودن علم زیست شناسی در رباتیک کمی عجیب بنظر برسد اما باید بدانیم اکثر مصنوعات بشر با الهام از طبیعت و آناتومی موجودات زنده ساخته شده است. به عنوان مثال اگر هدف ما ساخت یک ربات انسان نما باشد، بررسی و شناخت دقیق از بدن انسان تعیین کننده و مهم است. به عنوان مثال شناخت دقیق محل و تعداد مفاصل بدن انسان تاثیر زیادی بر نحوه ی حرکت و توانایی های ربات ما خواهد داشت.